آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش نهم
بررسی چگونگی پیدایش قانون اساسی استرالیا و نظام حکومتی فدرال این کشور و تاثیرات آن در جامعه (قسمت نهم).
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش نهم
نویسنده : دکتر فرهاد طلایی
به گزارش رادیو نشاط ، مقاله حاضر به بررسی چگونگی پیدایش قانون اساسی استرالیا و نظام حکومتی فدرال این کشور می پردازد. در این راستا ویژگیهای قانون اساسی مذکور توضیح داده می شود و به آثار به وجود آمده در پرتو پذیرش این قانون اساسی توجه می گردد.
این مقاله نهادهای حکومتی را در نظام فدرالی استرالیا مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و به تشریح قدرتهای دولت فدرال و دولت های ایالتی و محلی در این کشور می‌پردازد.
در این چهارچوب خصوصیات قوای مقننه، مجریه و قضائیه دولت فدرال استرالیا تشریح گردیده و به اختیارات دولتهای ایالتی در زمینه‌های چون امور قانون‌گذاری و اجرایی و نیز به نقش دولت های محلی اشاره لازم صورت می گیرد. این مقاله نتیجه می‌گیرد قانون اساسی استرالیا پایه نظام حکومتی فدرال این کشور را تشکیل داده است به طور نسبی از استحکام برخوردار بوده و برای حدود یک قرن به حیات خود ادامه داده است. استرالیا در طول حیات خود با مسائلی روبرو گردیده، در مجموع نظامی منطبق بر رویه حکومتی در تاریخ این کشور است.
به هر حال قانون اساسی استرالیا گاه گاه نیازمند اصلاح و تغییر بوده تا پاسخگوی نیاز های اساسی این کشور باشد.
در همین راستا و به دنبال حرکت آغاز شده در جهت تغییر نظام موجود در این کشور از نظامی مرتبط با بریتانیا به نظام جمهوری( فدرال)، این قانون اساسی ممکن است بار دیگر در سال‌های آتی برای اصلاح ساختار حکومتی استرالیا به همه پرسی گذاشته شود. به ویژه آنکه همه پرسی سال ۱۹۹۹ استرالیا نشان داد که حمایت و تمایل قابل توجهی از سوی مردم استرالیا در دستیابی به یک نظام جمهوری وجود دارد. بهرحال حتی با تبدیل نظام حکومتی استرالیا به جمهوری به نظر نمی‌رسد که در عمل تغییرات بنیادینی در شیوه کارکرد نظام فدرال این کشور به وجود آید.
شروع قسمت نهم...
قوه قضائیه
فصل سوم قانون اساسی استرالیا (قسمتهای 80-71) به قوه قضائیه اختصاص یافته است. قوه قضائیه نهادی است که دارای قدرت قضائی می باشد. قدرت قضائی به مفهوم قدرت در تصمیم گیری در موارد اختلاف براساس قواعد حقوقی موجود می باشد، به گونه ای که دارای قابلیت اجرائی موثر باشد.
براساس قسمت 71 قانون اساسی استرالیا قوه قضائیه در سطح حکومت فدرال این کشور از دیوانعالی استرالیا، دادگاههای فدرال (که توسط پارلمان فدرال برقرار می گردند) و دادگاههائی که براساس تصمیم پارلمان دارای صلاحیت های فدرالی می گردند، تشکیل می شود. بالاترین مقام قضائی در استرالیا دیوان عالی این کشور است که مقر آن در کانبرا پایتخت استرالیا می باشد.
اعضای این دیوان بنابرتوصیه هیئت دولت از سوی فرماندار کل تعیین می شوند و تنها بر مبنای تصمیم هر دو مجلس نمایندگان و سنا امکان انفصال آنها وجود دارد. بهر حال چنین صلاحیتهائی برای قوه مجریه و مقننه، استقلال کامل قوه قضائیه را مورد سئوال قرار می دهد. قدرت قضائی دولت فدرال استرالیا بطور عمده براساس قسمتهای 75 و 76 قانون اساسی تعیین می شود.
قسمت 75 موارد صلاحیتهای اساسی دیوان عالی را تعیین مینماید. براین اساس دیوان عالی در زمینه مسائل مربوطه به معاهدات، کنسولها و نمایندگان کشورهای خارجی، مسائل میان دولتهای ایالتی یا میان افراد ساکن در ایالتهای متفاوت یا میان یک دولت ایالتی و شخص مقیم در ایالت دیگر، و نیز در زمینه موارد اختلافات که یک طرف آن دولت فدرال یا مقام مسئول آن باشد، دارای صلاحیت رسیدگی است.
قسمت 76 نیز این اختیار را به پارلمان فدرال می دهد که با وضع قوانین صلاحیت دیوان عالی را در زمینه های ذیل توسعه دهد:
الف-موارد اختلاف نظر ناشی از قانون اساسی یا تفسیر آن
ب-مسائل ناشی از قوانین وضع شده از سوی پارلمان فدرال
ج-موضوعات مربوط به صلاحیت های دریائی
د-هر موضعی که در ارتباط با قوانین دولتهای ایالتی می باشد.
بدین ترتیب دیوان عالی قادر است که مشخص نماید آیا یک قانون دولت فدرال یا دولت ایالتی ناقض قانون اساسی می باشد یا خیر. همچنین دیوان عالی می تواند اظهار نظر کند آیا پارلمان دولت فدرال در حدود اختیاراتش در وضع قوانین عمل نموده است، یا آیا یک سناتور مجلس سنا یا یک نماینده مجلس نمایندگان صلاحیت های اساسی را برای چنین مقامی از دست داده است، و یا آنکه آیا قانون دولت فدرال یا دولت ایالتی تضمین ارائه شده در قانون اساسی در رابطه با تجارت آزاد میان دولتهای ایالتی را نقض می نماید.
در بیان صلاحیتهای دیوان عالی همچنین ابراز می شود که این دیوان بطور کلی داری سه نوع صلاحیت رسیدگی است.
ابتدا آنکه برخی قضایای حقوقی به موجب قانون اساسی یا به موجب قانون پارلمان فدرال جهت حل و فصل به دیوان عالی ارجاع می گردند.
دوم آنکه دیوان عالی دادگاه پژوهشی برای احکام دادگاه های فدرال است.
سوم آنکه دیوان عالی یک دادگاه پژوهش از احکام دادگاههای عالی ایالتها و نیز دادگاهای ایالتی دیگر که به موجب قانون پارلمان فدرال صلاحیت های فدرالی را اجراء می نمایند، می باشد.
پارلمان فدرال می تواند صلاحیت های لازم را به دادگاههای ایالتی اعطاء نماید تا در زمینه امور فدرال قضایای مورد اختلاف را مورد بررسی قرار داده و در مورد آنها تصمیم گیری نمایند.
پارلمان فدرال براساس قسمت (1) 77 قانون اساسی دادگاه فدرالی را برپانموده است که به مسائل ناشی از قوانین بازرگانی دولت فدرال رسیدگی می کند. در همین رابطه دادگاه خانواده نیز تشکیل گردیده است تا اختلاف خانوادگی را مورد حل و فصل قرار دهد. شعبه های دادگاههای فدرال در مراکز ایالتها مستقر می باشند.
ادامه مقاله در بخش دهم...بزودی (دولتهای ایالتی و محلی)
جهت بازید قسمت های قبلی مقاله روی لینک زیر کلیک کنید
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش اول)
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش دوم)
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش سوم)
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا ( بخش چهارم )
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا ( بخش پنجم )
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش ششم
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش هفتم )
آشنایی با قانون اساسی و نظام حکومتی کشور استرالیا (بخش هشتم