مهاجرت، هویت و بازسازی روانی؛ گفت‌وگو با آزیتا عبداللهیان، روان‌درمانگر و متخصص زوج‌درمانی و تروما
در گفت‌وگویی صمیمی و تأمل‌برانگیز با آزیتا عبداللهیان، روان‌درمانگر و متخصص زوج‌درمانی و تروما، رادیو نشاط به بررسی ابعاد مختلف زندگی روانی مهاجران ایرانی در استرالیا پرداخت. از بحران هویت و احساس بی‌ریشگی گرفته تا فشارهای پنهان تاب‌آوری و اهمیت مهارت‌های سازگاری، این گفت‌وگو نگاهی تازه به تجربه‌ی مهاجرت و راه‌های بازسازی روان پس از کوچ ارائه می‌دهد.
رادیو نشاط – یاسمین گرمرودی، خبرنگار سیدنی
در مجموعه مصاحبه‌های رادیو نشاط با کارشناسان روان، این بار با خانم آزیتا عبداللهیان به گفت‌وگو نشستیم؛ روان‌درمانگری با بیش از ۲۵ سال سابقه حضور در استرالیا و تخصص در زوج‌درمانی و تروما. در این گفت‌وگوی صمیمی، به بررسی چالش‌های روانی مهاجران ایرانی پرداختیم؛ از بحران هویت و احساس بی‌ریشگی تا سازگاری با محیط جدید، شبکه‌سازی اجتماعی و مفهوم تاب‌آوری سمی.
بحران هویت؛ ریشه‌های پنهان بی‌قراری مهاجران
خانم عبداللهیان معتقد است یکی از مهم‌ترین مشکلات روانی مهاجران ایرانی، احساس از خود بیگانگی و گم‌کردن هویت فرهنگی است. این احساس که "من دیگر نمی‌دانم کی هستم" از جدایی خانه، زبان مادری و روابط عمیق خانوادگی نشأت می‌گیرد و با تضعیف تکیه‌گاه‌های روانی، فرد را در معرض سردرگمی قرار می‌دهد.
او این وضعیت را «خالی شدن زیر پا» توصیف می‌کند؛ حس ناپایداری و بی‌جایگاهی که در صورت نادیده‌گرفتن، به یک آسیب مزمن تبدیل می‌شود.
رابطه، مرز و سوءتفاهم
خانم عبداللهیان ضمن اشاره به ویژگی‌های مثبت ایرانیان مانند گرمی، صمیمیت و مهمان‌نوازی، به یک نقطه‌ضعف فرهنگی نیز اشاره می‌کند. او می‌گوید بسیاری از مهاجران تلاش می‌کنند روابط اجتماعی در غربت را با همان الگوی صمیمیت‌های خانوادگی در ایران بسازند، بدون درنظرگرفتن مرزها و حدود لازم در ارتباط با افراد غریبه. همین امر گاه به سوءتفاهم و ناکامی می‌انجامد و نیازمند بازنگری در شیوه‌ی برقراری ارتباط است.
سازگاری، یک مهارت حیاتی
ازیتا عبداللهیان، سازگاری با محیط جدید را یکی از اساسی‌ترین مهارت‌های مهاجرت می‌داند. او تجربه‌ی شخصی‌اش از ایجاد شبکه‌های حمایتی در جامعه ایرانی و استرالیایی را با مخاطبان در میان گذاشت و گفت:
«شبکه‌سازی مثل تار عنکبوت است. اگر پاره شود، می‌توانم آن را از نو بسازم، چون مهارتش را دارم. بنابراین از دست دادن نمی‌ترسم.»
تاب‌آوری سمی؛ چالشی برای زنان مهاجر
یکی از مفاهیم کلیدی که در این گفت‌وگو مطرح شد، تاب‌آوری سمی (toxic resilience) بود. عبداللهیان توضیح داد که به‌ویژه زنان، به دلیل نقش‌های چندگانه و بار روانی بالاتر، ممکن است آن‌قدر به ساختن و تحمل ادامه دهند که دچار فرسودگی روانی شوند.
برای مقابله با این فرسایش، او مفهوم سرسختی ذهنی (mental toughness) را پیشنهاد می‌کند؛ ترکیبی از خوددوستی، مراقبت از روان و تقویت اعتماد به نفس.
ضرورت مشاوره مستقل و گوش دادن به بدن
خانم عبداللهیان با تأکید بر لزوم مراقبت روانی در مسیر مهاجرت، می‌گوید بسیاری از افراد با وجود نیاز، از دریافت مشاوره خودداری می‌کنند. او به اهمیت توجه به پیام‌های بدن اشاره کرده و می‌گوید:
«بدن شما دائماً با شما حرف می‌زند. اگر حال خوبی ندارید، یعنی روان‌تان نیاز به توجه دارد.»
او همچنین تأکید می‌کند که مشاوره نباید از نزدیکان گرفته شود، بلکه باید مستقل و بی‌طرف باشد تا بتواند مؤثر واقع شود.
پیام پایانی: قدرت در پذیرش کمک
در پایان، خانم عبداللهیان پیامی امیدبخش برای مهاجران داشت:
«با خودت مهربان باش، صبور باش. ساختن یک زندگی جدید زمان می‌برد. از کمک گرفتن نترس. این نشانه‌ی ضعف نیست؛ قدرت است. تفاوت ما مهاجران، نقطه‌ی قوت ماست.»