نشستن طولانی‌مدت، عضلات ضعیف، و دردهای مزمن/ وقتی بدن در برابر سبک زندگی امروز هشدار می‌دهد
وقتی عضلات برای ساعت‌ها در وضعیت خاموش قرار می‌گیرند، نتیجه‌اش چیزی فراتر از خستگی است. تحلیل‌های علمی نشان می‌دهد نشستن مداوم، سیستم اسکلتی‌عضلانی را به‌مرور از تعادل خارج می‌کند و زمینه‌ساز دردهای مزمن می‌شود.
نویسنده: دکتر نسیم فروغی | دکترای بایومکانیک بالینی – دانشگاه سیدنی
رادیونشاط- در دنیای مدرن، بسیاری از ما ساعت‌های طولانی پشت میز می‌نشینیم، از جلسات کاری تا کار با لپ‌تاپ و تماشای شبکه‌های اجتماعی. اما آنچه اغلب نادیده گرفته می‌شود، تأثیر عمیق و تدریجی این الگوی زندگی بر عضلات، مفاصل، و عملکرد حرکتی بدن است. داده‌های علمی در حوزه بایومکانیک بالینی نشان می‌دهد که بی‌تحرکی مزمن، به‌ویژه در حالت نشسته، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سیستم اسکلتی‌عضلانی وارد کند.
عضلاتی که خاموش می‌شوند
وقتی برای ساعت‌ها در حالت نشسته قرار می‌گیریم، گروهی از عضلات بدن—به‌ویژه عضلات سرینی (گلوتئال)، همسترینگ، و فیله‌های کمری—عملاً «خاموش» می‌شوند. این پدیده که به آن inhibition عضلانی گفته می‌شود، نه‌تنها قدرت عضله را کاهش می‌دهد، بلکه منجر به عدم تعادل عضلانی و فشار بیشتر بر مفاصل، مخصوصاً زانو و کمر، می‌شود.
دردهایی که مزمن می‌شوند
تحلیل‌های بایومکانیکی از نحوه نشستن و ایستادن افراد نشان می‌دهد که تغییرات کوچک در زاویه لگن، قوس کمر، و شیب گردن، می‌تواند به دردهای مزمن بینجامد. شایع‌ترین شکایات بیماران شامل کمردرد، درد گردن، گرفتگی شانه‌ها، و حتی سردردهای ناشی از وضعیت نامناسب بدن هستند.
چرا زنان بیشتر آسیب می‌بینند؟
مطالعات نشان می‌دهد که زنان، به‌ویژه در دوره‌های یائسگی یا پس از بارداری، به‌دلیل تغییرات هورمونی و افت توده عضلانی، آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به اختلالات حرکتی دارند. از سوی دیگر، وظایف چندگانه زنان در خانه و محل کار، اغلب باعث صرف‌نظر از تحرک روزانه می‌شود.
راهکارهایی از دل علم بایومکانیک
برای پیشگیری از مشکلات حرکتی و اسکلتی، به توصیه‌های زیر توجه کنید:
هر ۳۰ دقیقه یک‌بار برخیزید و راه بروید، حتی به مدت ۲ دقیقه؛
تمرین‌های کششی و تقویتی ساده برای لگن، کمر و گردن را در برنامه روزانه بگنجانید؛
از صندلی‌های ارگونومیک و میزهای قابل تنظیم استفاده کنید؛
با یک متخصص حرکت‌شناسی یا فیزیوتراپی مشورت کنید تا فرم نشستن و راه‌رفتن‌تان بررسی شود.
حرکت، نه تجمل، بلکه ضرورت زندگی امروز
بدن انسان برای حرکت طراحی شده، نه برای سکون. نادیده‌گرفتن این حقیقت ساده، می‌تواند هزینه‌های سنگینی از جمله درد مزمن، کاهش کیفیت زندگی و حتی افسردگی به همراه داشته باشد. آگاهی و تغییرات کوچک رفتاری، کلید حفظ سلامت حرکتی در عصر نشستن‌های طولانی است.