پروفسور ریچارد رابسون از دانشگاه ملبورن، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ شد

کشف پروفسور ریچارد رابسون در حوزه چارچوبهای فلزی–آلی، مسیر تازهای در علم شیمی گشود و نام استرالیا را در میان برندگان نوبل درخشان کرد.
به گزارش رادبو نشاط، پروفسور ریچارد رابسون از دانشگاه ملبورن یکی از سه دانشمندی است که به دلیل توسعه مواد نوینی موسوم به چارچوبهای فلزی–آلی (Metal-Organic Frameworks) موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ شد. او همراه با پروفسور سوسومو کیتاگاوا از دانشگاه کیوتو و پروفسور عمر یاغی از دانشگاه کالیفرنیا از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد مورد تقدیر قرار گرفت. این سه دانشمند با کشف و توسعه این ساختارهای مولکولی نوین، زمینهساز پیشرفتهای مهمی در حوزه ذخیرهسازی انرژی، جذب گازها و تولید مواد پایدار شدند.
پروفسور رابسون تنها چند ساعت پس از اعلام این افتخار، طبق روال معمول در کلاس درس شیمی برای دانشجویان سال اول حاضر شد. او در گفتوگویی کوتاه گفت: «این افتخار بزرگی است. ما در تلاش بودیم تا واحدهای آلی با ویژگیهای هندسی و شیمیایی خاصی بسازیم که بتوانند در ساختارهایی با اتصال و هندسه هدفمند نقشآفرینی کنند. در ابتدا بهتنهایی کار میکردم، اما همکاری با برنارد هاسکینز و برندن آبراهامز بود که این پروژه را به ثمر رساند. آنها دانش واقعی را ارائه دادند و من فقط ایدهپردازی میکردم.»
رئیس دانشگاه ملبورن، پروفسور اِما جانستون، با تبریک این موفقیت گفت: «این نوع پژوهشهای بنیادین همان تحقیقاتی است که کمتر کسی فرصت انجام آن را دارد، اما نتایج آن میتواند آینده جهان را تغییر دهد. کار پروفسور رابسون نمونهای از پژوهشهای بلندمدتی است که در نهایت به فناوریهای بزرگی مانند ذخیره و انتقال ایمن هیدروژن منجر میشود. تا زمانی که به دنبال پاسخ برای چالشهای بزرگ جهانی هستیم، تحقیق بنیادین ضروری است.»
پروفسور رابسون از سال ۱۹۶۶ در دانشگاه ملبورن تدریس و تحقیق میکند و در اوایل دهه ۱۹۹۰ نخستین چارچوبهای فلزی–آلی را تولید کرد. او در سال ۲۰۲۲ به عنوان عضو انجمن سلطنتی بریتانیا انتخاب شد و در سال ۲۰۲۴ کرسی استادی به نام او در دانشگاه ملبورن نامگذاری شد. پروفسور مارک کسیدی، معاون پژوهشی دانشگاه، او را انسانی فروتن توصیف کرد که با عشق به علم، دههها در آزمایشگاه حضور یافته و الهامبخش نسلهای متعددی از دانشجویان بوده است.
این دستاورد بزرگ علمی نام ریچارد رابسون را در کنار دیگر نوبلیستهای برجسته دانشگاه ملبورن قرار میدهد؛ چهرههایی چون الیزابت بلکبرن، سر جیمز میرلیز، سر جان اکلز، سر فرانک مکفارلن برنت و پیتر دوهرتی. همچنین تیلمان راف، بنیانگذار کمپین بینالمللی برای لغو سلاحهای هستهای (ICAN)، در سال ۲۰۱۷ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد و جیمز رابینسون، استاد پیشین دانشگاه، در سال ۲۰۲۴ برنده نوبل اقتصاد شد.
موفقیت پروفسور رابسون نه تنها افتخاری برای دانشگاه ملبورن و جامعه علمی استرالیا، بلکه یادآور اهمیت کنجکاوی، پشتکار و پژوهشهای بنیادی است که میتواند مسیر آینده علم و فناوری را برای جهان روشنتر کند.