وقتی رهبران در پناهگاه‌اند و مردم در تیررس/ تحلیل مسئولیت رهبران در زمان جنگ؛ از ادعای شهادت تا واقعیت پنهان‌کاری
وقتی رهبران به پناهگاه می‌روند و اینترنت را قطع می‌کنند، جنگ فقط با دشمن نیست—با مردم هم هست.
گزارش اختصاصی | رادیو نشاط
در روزهای پرآشوب جنگ، وقتی دود و آتش آسمان کشور را فرا می‌گیرد و صدای انفجار از دور و نزدیک شنیده می‌شود، نگاه مردم ناخودآگاه به یک سو دوخته می‌شود: رهبران کشور. آنان در چنین لحظاتی فقط مقام‌های سیاسی نیستند؛ بلکه نماد اعتماد عمومی، فرماندهان اخلاقی، و حافظان بقا و آینده ملت‌اند.
اما در بحبوحه جنگ ایران و اسرائیل که از اواسط ژوئن ۲۰۲۵ آغاز شده، این سؤال به‌طور گسترده در افکار عمومی ایران شکل گرفته:
آیا رهبران کشور همان وظایفی را انجام می‌دهند که ادعا می‌کنند؟ یا در پناهگاه‌های امن مخفی شده‌اند و مردم را در خط مقدم رها کرده‌اند؟
شهادت برای مردم، پناهگاه برای مسئولان؟
در گفتمان رسمی جمهوری اسلامی، شهادت نه‌تنها یک افتخار، بلکه یک «فرصت آسمانی» خوانده می‌شود. رهبران بارها گفته‌اند که «شهادت راه ماست» و «ملت ما اهل ایستادگی است». اما با آغاز موج حملات اسرائیل به مراکز نظامی و شهری ایران، مردم شاهد چیزی دیگر بودند:
رهبران و مقامات ارشد، در پناهگاه‌های زیرزمینی محافظت‌شده، سکوت پیشه کردند.
در مقابل، کودکان، سالمندان و خانواده‌های عادی در تهران، اصفهان و کرمان، در صفوف بدون پناهگاه، قربانی موشک‌ها شدند. تناقض تلخ آن‌جاست که رهبران از مردم انتظار جان‌فشانی دارند، اما نه خود در میدان خطر حضور دارند و نه فرزندانشان.
در میانه بحران، در اوج مسئولیت، رهبران در زمان جنگ چه وظایفی دارند؟
جنگ تنها میدان نبرد نیست، بلکه میدان آزمون اخلاق و مسئولیت‌پذیری رهبران است. وظایف اصلی رهبران در زمان جنگ را می‌توان چنین برشمرد:
۱. حفظ آرامش و انسجام ملی
رهبر باید در میان موج اضطراب، با سخنانی سنجیده و رفتار خردمندانه، اعتماد عمومی را حفظ و تقویت کند. سکوت یا موضع‌گیری‌های بی‌موقع، بذر ترس و بی‌نظمی می‌کارد.
۲. تصمیم‌گیری شفاف، سریع و اخلاق‌مدار
هر تصمیم جنگی باید بر پایه منافع ملی، قوانین بین‌المللی، و احترام به جان غیرنظامیان باشد. جنگ نباید به میدان قدرت‌نمایی شخصی تبدیل شود.
۳. اطلاع‌رسانی دقیق و صادقانه
پنهان‌کاری، دروغ و تحریف اطلاعات، خیانتی است به مردمی که در معرض تهدید مستقیم‌اند. صداقت رهبران، ستون بقای اعتماد ملی است.
۴. حفاظت از غیرنظامیان
دولت وظیفه دارد برای خانواده‌ها، سالمندان، کودکان و افراد دارای معلولیت، امکانات ایمنی، دارویی، و پناهگاهی فراهم کند. فقط دفاع نظامی کافی نیست—باید از زندگی غیرنظامی نیز محافظت کرد.
۵. حفظ ارتباطات عمومی و دسترسی به اینترنت
در دنیای امروز، قطع اینترنت یا فیلترینگ در زمان جنگ اقدامی غیرانسانی و خطرناک است. مردم نیاز دارند در بحران، با یکدیگر ارتباط داشته باشند، اخبار واقعی را دریافت کنند، از وضعیت عزیزان خود باخبر شوند و به منابع امدادی دسترسی پیدا کنند.
محروم‌کردن مردم از ارتباط آزاد، نه‌تنها باعث بی‌اعتمادی، بلکه می‌تواند جان افراد را نیز به خطر بیندازد. در زمان جنگ، اینترنت نه ابزار سیاسی، بلکه ابزار نجات است.
۶. تلاش برای کاهش خسارات و پایان درگیری
رهبران بزرگ، جنگ را آخرین راه می‌دانند. درهای دیپلماسی باید تا آخرین لحظه باز بماند، نه به‌خاطر ضعف، بلکه به‌خاطر انسانیت.
۷. پاسخگویی و شفافیت در هزینه‌کرد و تصمیمات
در وضعیت جنگی، سوءاستفاده از منابع، تصمیم‌های بدون نظارت و پنهان‌کاری، مشروعیت سیاسی را متزلزل می‌کند. پاسخگویی تنها راه نجات از بحران اعتماد عمومی است.
وقتی رهبر فقط فرمانده نیست
رهبر واقعی، ترکیبی از عقلانیت، شهامت، شفقت و اخلاق است. اگر رهبر تنها فرمانده نظامی باشد، احساسات انسانی جامعه را از دست می‌دهد. اما اگر بتواند در سخت‌ترین لحظه‌ها حضور داشته باشد—حتی نمادین—ملت احساس می‌کند تنها نیست.
مردم دیگر گول شعارها را نمی‌خورند
شهادت اگر افتخار است، باید همه در آن سهیم باشند.
امنیت اگر ضروری است، نباید فقط برای مسئولان تأمین شود.
و رهبری اگر مسئولیت است، نباید فقط در روزهای پیروزی ظاهر شود.
جنگ ایران و اسرائیل تنها میدان موشک‌ها نیست؛ میدان راستی‌آزمایی کلمات، شعارها و وجدان‌هاست.
و مردم ایران، در دل همین جنگ، به‌درستی می‌پرسند: در روزی که خاک می‌لرزد، صدای رهبران کو؟
------------
When Leaders Take Shelter and the People Take Fire
An analysis of leadership in times of war — from glorifying martyrdom to the reality of hiding
Exclusive Report | Radio Neshat
When leaders retreat to underground bunkers and cut off the internet, the war is no longer just against an enemy — it becomes a war against the people.
As the skies fill with smoke and the sound of explosions echoes from near and far, all eyes turn instinctively to the nation's leaders. In such moments of crisis, they are not merely politicians — they are meant to be the symbols of public trust, moral direction, and guardians of the nation’s survival.
But in the midst of the Iran–Israel war that erupted in mid-June 2025, a pressing public question has emerged across Iranian society:
Are the country’s leaders fulfilling their responsibilities — or have they retreated to fortified shelters while leaving ordinary people exposed on the front lines?
Martyrdom for the people, safety for the powerful?
In the official discourse of the Islamic Republic, martyrdom is not just respected — it is exalted as a divine honor. Iran’s leaders have repeatedly stated, “Martyrdom is our path,” and “This nation stands with resistance.”
But as waves of Israeli missile strikes targeted military and urban sites across Iran, a different reality emerged:
The country’s top officials went silent — and underground.
Meanwhile, children, the elderly, and ordinary families in Tehran, Isfahan, and Kerman stood in line for empty shelters, exposed to air raids.
The tragic contradiction lies here: those who call for sacrifice do not stand in harm’s way themselves — nor do their children.
In the heart of crisis, at the height of duty
What are the real responsibilities of leaders during wartime?
War is not only a military confrontation — it is an ethical and political test of leadership. A true leader’s duties in wartime include:
1. Preserving public calm and unity
In the storm of fear, leaders must speak with wisdom, not hysteria. Their words should build trust, not chaos. Silence or poorly timed messages only spread panic and misinformation.
2. Making transparent, rapid, and ethical decisions
Military decisions must prioritize national interest, respect for international law, and protection of civilians. War should never become a personal stage for ego-driven power games.
3. Honest and accurate communication
Withholding truth or spreading falsehoods is a betrayal of the people. In war, trust can be more powerful than weapons. Leaders must inform the public — not manipulate them.
4. Protecting civilians
Governments must ensure shelter, medical supplies, and safety for vulnerable groups, including children, the elderly, and people with disabilities.
Defense isn't just about weapons — it's about protecting life.
5. Maintaining access to communication and the internet
Cutting off internet access during wartime is a reckless and inhumane act.
In times of crisis, people must be able to connect with loved ones, receive real-time information, and access emergency services.
Suppressing public communication increases fear, isolates families, and can cost lives.
In wartime, the internet is not a political tool — it is a tool for survival.
6. Minimizing harm and seeking a path to de-escalation
Responsible leaders see war as a last resort. The doors to diplomacy should never be fully closed — not out of weakness, but out of human conscience.
7. Transparency and accountability
Wartime emergency powers must not become a cover for corruption or authoritarian overreach. Leaders must account for how resources are used and how decisions are made. Public trust cannot survive without transparency.
A leader is not just a commander
A real leader is a blend of reason, courage, empathy, and ethics.
If a leader only acts like a military general, they lose the emotional and human connection with the people.
Even symbolic presence in times of crisis can make a nation feel less alone.
The people are no longer fooled by slogans
If martyrdom is an honor, then it must be shared equally.
If safety is essential, it must be for everyone — not just the elite.
And if leadership means responsibility, it must not disappear in times of hardship.
The war between Iran and Israel is not just a battlefield of drones and missiles — it is a test of truth, leadership, and moral integrity.
And in the heart of this war, the people of Iran are asking the most legitimate question of all:
When the earth shakes, where is the voice of their leaders?