گرامافون ، با صدای صادق زیباکلام

معرفی کتاب گرامافون
نویسندگان: لیلا زیباکلام - صادق زیباکلام

۲۱ انتشارات: روزنه/ اردیبهشت ۱۴۰۲

نمی‌دانم کتاب «گرامافون» را بگویم پیرامون چه موضوعی است؟ بگویم داستان است، خاطرات است، نوشتاری سیاسی است، روایتی اجتماعی است، یا حکایت سال‌های پایانی زندگی زنی سرشناس است، یا اصلاً یک ماجرای جاسوسی است؟ واقعاً نمی‌دانم چه توصیفی در معرفی آن به کار برم. یک‌جورهایی همۀ این‌ها است و در عین حال، هیچ‌کدام آن‌ها نیست. نزدیک‌ترین تعریفی که می‌توانم از آن داشته باشم، این است که بگویم روایت دوازده سال آخر زندگی «پریوش سطوتی»، همسر دکتر «حسین فاطمی»، وزیر خارجۀ دکتر «مصدق» است. در عین حال، این هم درست نیست؛ چون من فقط ۱۹ماه از آن ۱۲سال نزدیک ایشان بودم. دقیق‌تر گفته باشم، من اواخر مرداد۱۳۸۸ با ایشان آشنا شدم. تا قبل از آن، حتی نمی‌دانستم که همسر دکتر فاطمی در قید حیات هستند. آشنایی با ایشان را یک فرصت تاریخی تصور می‌کردم به‌منظور آگاهی از زندگی دکتر فاطمی و ماجراهای ملی‌شدن صنعت نفت، به‌کمک خاطرات خانم فاطمی‌. آشناییمان قریب به ۱۹ماه به‌درازا کشید.

کتاب در حقیقت شرح ماجراهای آن ۱۹ماه است. اما به‌گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر وارد زندگی خانم فاطمی می‌شود. از زمانی که او در ۱۷سالگی به‌پیشنهاد دکتر مصدق با دکتر فاطمی در سال۱۳۳۰ ازدواج می‌کند، دکتر مصدق به آن‌ها یک دستگاه گرامافون به عنوان کادوی ازدواج هدیه می‌دهند، که همانطور نو، بعد از هفتادسال، سر از اطاق پذیرایی منزلمان در آورده/صادق زیبا کلام.